Czym są kaniony?

W wyniku globalizacji turystyka jest praktycznie nieograniczona. Zwiedzamy i podziwiamy niemalże wszystko. Chodzimy po górach, latamy w powietrzu, pływamy po morzach, rzekach czy jeziorach. Człowiek opanował niemalże każde środowisko i czerpie zyski z turystyki w takim miejscu.

Różne wytwory natury są podziwiane i odwiedzane przez ludzi i są to doliny, lodowce, niziny czy wyżyny. Odwiedzane są również kaniony, których piękne i zadziwiające kształty przyciągają turystów.

Kaniony to zazwyczaj głębokie szczeliny w powierzchni planety, których ludzie nie są w stanie przekroczyć, przez co stanowią pewnego rodzaju barierę utrudniającą zbliżenie się. Na szczęście istnieją budowle, które mogą zwiększyć ich wydajność.

Kanion jest także określany mianem przełomu. Jest to zazwyczaj odcinek doliny rzecznej o wąskim dnie i stromych zboczach, gdzie rzeka pokonuje przeszkodę obecną na jej drodze jak np. pasmo górskie lub inną wypukłość terenu.

Natura wyróżnia kilka rodzajów przełomów takich jak przetrwały, który powstaje w wyniku wypiętrzenia tektonicznego, a jednocześnie ruch wznoszący jest na tyle wolny, że erozja wgłębna wód nadąża z wcinaniem koryta rzeki w podłoże. Wyróżnia się także przełom odziedziczony, gdzie rzeka wykorzystuje dolinę lodowcową płynąc jednak w kierunku przeciwnym niż rzeka lodowcowa. Istnieją również przełomy strukturalne, przelewowe, regresyjne, epigenetyczne czy pozorne.

Najbardziej znany na świecie kanion to Wielki Kanion Kolorado, który jest wielki ze względu na swoje wymiary- czyli 446 km na długości, ponad 1500 metrów głębokości. Z kolei w Europie najbardziej znany jest przełom Verdon. W Polsce przełomami rzecznymi są Dolina Prądnika, przełom Dunajca przez Pieniny, przełom Popradu w Beskidzie sądeckim, przełom Sanu w Trepczy, Poznański przełom Warty, przełom Nysy Kłodzkiej, Lubuski przełom Odry, małopolski przełom Wisły i inne. Wielki Kanion Kolorado jest obszarem o budowie płytowej,co oznacza podstawowy układ warstw skał osadowych, gdzie warstwy skalne zalegają poziomo, a warstwy młodsze leżą na warstwach starszych..

Ciekawostką jest fakt, że kaniony występują również w głębi oceanów, gdzie prądy kopią podwodne meandry. Istotne jest, że każda warstwa eroduje inaczej, co sprawia, że mieszanina minerałów nadaje każdej warstwie charakterystyczny odcień – żółty, zielony lub czerwony.

Wyróżnia się kaniony pudełkowe(ang. box canyon), gdzie klify znajdują z co najmniej trzech stron, kaniony szczelinowe to takie, gdzie wąskie korytarze są wykrojone w erodujących płaskowyżach przez gwałtowne przepływy pędzącej wody.

Kaniony czarują pięknymi widokami, monumentalnymi skałami i niesamowitymi kolorami. Wyglądają jak niewzruszone i nienaruszone formacje matki natury. Stanowią fascynujące cuda natury, Intrygują skalnymi tarasami, bastionami, blankami, piargami czy filarami, a do tego cudnie się mienią kolorami. Jako cud natury zadziwia warunkami jak np. dla roślinności, która zmienia się od typowej dla pustyni do charakterystycznej dla regionów alpejskich.