Typowe cechy kanionu

Kanion jest także określany mianem przełomu. Jest to zazwyczaj odcinek doliny rzecznej o wąskim dnie i stromych zboczach, gdzie rzeka pokonuje przeszkodę obecną na jej drodze jak np. pasmo górskie lub inną wypukłość terenu. Natura wyróżnia kilka rodzajów przełomów takich jak przetrwały, który powstaje w wyniku wypiętrzenia tektonicznego, a jednocześnie ruch wznoszący jest na tyle wolny, że erozja wgłębna wód nadąża z wcinaniem koryta rzeki w podłoże. Wyróżnia się także przełom odziedziczony, gdzie rzeka wykorzystuje dolinę lodowcową płynąc jednak w kierunku przeciwnym niż rzeka lodowcowa. Istnieją również przełomy strukturalne, przelewowe, regresyjne, epigenetyczne czy pozorne.

Podstawowe cechy kanionu to strome ściany, wąskie dno i rzeka pokonująca przeszkody.

Wyróżnia się kilka rodzajów przełomów i są to przełomy antecedentne inaczej przetrwałe, które powstają, gdy na drodze rzeki zaczyna tworzyć się wypiętrzenie tektoniczne. Cechą charakterystyczną tego przełomu jest meandrowy przebieg, pokrywający się z biegiem rzeki przez pewien odcinek. Przykładem przełomu antecedentnego jest przełom rzeki Kolorado, przełom Popradu przez Beskid Sądecki i inne.

Kolejnym rodzajem przełomu jest przełom odziedziczony, który tworzy się, gdy rzeka wykorzystuje dolinę lodowcową płynąc jednak w kierunku przeciwnym niż płynęła rzeka lodowcowa i przykładem jest Poznański Przełom Warty.

Wyróżnia się również przełomy regresyjne powstałe w wyniku erozji wstecznej źródeł rzeki co w efekcie prowadzi do połączenia się dwóch rzek czego przykładem jest przełom Lubrzanki w Górach Świętokrzyskich. Pozostałe przełomy to przełom epigenetyczny i pozorny. Przełom epigenetyczny to taki, który tworzy się, gdy rzeka rozwija się na powierzchni zbudowanej ze skał osadowych pokrywających ukrytą pod nimi starą rzeźbę. Przykładem tego typu przełomu jest przełom Soły przez Beskid Mały, przełom Dunaju przez Masyw Czeski, przełom Bobru poniżej Jeleniej Góry. Tymczasem przełom pozorny tworzy się poprzez odpreparowanie rowu zapadliskowego na obszarze o rzeźbie zrębowej czego przykładem jest przełom Wisły koło Tyńca lub przełom Renu.

Kaniony zachwycają żywymi barwami, wartką rzeką oraz licznymi meandrami. Często też istnieją duże różnice między dnem kanionu a najwyższym punktem kanionu. Dodatkowo szerokość kanionu także jest zmienna.

Każdy kanion jest inny zależny od położenia geograficznego, od rodzaju rzeki drążącej skały oraz od istnienia innych czynników oddziaływających na skały. Również formacje skalne w każdym kanionie przyjmują inne kształty. Kształty, kolory, roślinność, fauna to cechy zależne od otoczenia i nie są stałymi czynnikami. Na całokształt kanionu wpływ mają płynąca woda, zmienna temperatura, wiatr, czy chemia(kwaśne deszcze).

Brak jest typowych cech kanionu, które pozwolą dokonywać selekcji, gdyż jak zawsze istnieją wyjątki(np. Bryce Canyon). Kanion to zapierające dech w piersiach widoki, żywe kolory roślinności i rzeki, strome ściany i meandry przybierające niespodziewane kształty.