Rodzaje kanionów

Dzieła natura od zawsze fascynowały ludzi. Ludzie podziwiali, eksplorowali i badali wszystkie cuda natury jak szczyty do zdobycia, kaniony, doliny, wąwozy i inne.
Kaniony inaczej są określane jako przełomy rzek. Przełom rzeki to dokładnie odcinek doliny rzecznej charakteryzującej się wąskim dnem i stromymi zboczami, w którym rzeka pokonuje przeszkodę.

Wyróżnia się kilka rodzajów przełomów i są to przełomy antecedentne inaczej przetrwałe, które powstają, gdy na drodze rzeki zaczyna tworzyć się wypiętrzenie tektoniczne. Cechą charakterystyczną tego przełomu jest meandrowy przebieg, pokrywający się z biegiem rzeki przez pewien odcinek. Przykładem przełomu antecedentnego jest przełom rzeki Kolorado, przełom Popradu przez Beskid Sądecki i inne.

Kolejnym rodzajem przełomu jest przełom odziedziczony, który tworzy się, gdy rzeka wykorzystuje dolinę lodowcową płynąc jednak w kierunku przeciwnym niż płynęła rzeka lodowcowa i przykładem jest Poznański Przełom Warty.

Istnieją również przełomy strukturalne, które są bezpośrednio związane z budową geologiczną obszaru, gdy rzeka napotyka osady o większej odporności co powoduje wyraźne przewężenie doliny. Inny rodzaj przełomu to przełom przelewowy, który powstaje przez rozcięcie zapory spiętrzającej wodę rzeczną, a przykładem jest rygiel Zmarzłego Stawu nad Czarnym Stawem Gąsienicowym.

Wyróżnia się również przełomy regresyjne powstałe w wyniku erozji wstecznej źródeł rzeki co w efekcie prowadzi do połączenia się dwóch rzek czego przykładem jest przełom Lubrzanki w Górach Świętokrzyskich. Pozostałe przełomy to przełom epigenetyczny i pozorny. Przełom epigenetyczny to taki, który tworzy się, gdy rzeka rozwija się na powierzchni zbudowanej ze skał osadowych pokrywających ukrytą pod nimi starą rzeźbę. Przykładem tego typu przełomu jest przełom Soły przez Beskid Mały, przełom Dunaju przez Masyw Czeski, przełom Bobru poniżej Jeleniej Góry. Tymczasem przełom pozorny tworzy się poprzez odpreparowanie rowu zapadliskowego na obszarze o rzeźbie zrębowej czego przykładem jest przełom Wisły koło Tyńca lub przełom Renu.

W Polsce przełomami rzecznymi są Dolina Prądnika, przełom Dunajca przez Pieniny, przełom Popradu w Beskidzie sądeckim, przełom Sanu w Trepczy, Poznański przełom Warty, przełom Nysy Kłodzkiej, Lubuski przełom Odry, małopolski przełom Wisły.

Najbardziej znany przełom w Europie to przełom Verdon we Francji, natomiast na świecie najbardziej rozpoznawalny jest Wielki Kanion Kolorado.

Bez względu na rodzaj kanionu, każdy z nich jest idealnym miejscem dla turysty jak i miłośnika mocnych wrażeń. Dodatkowo kaniony dostarczają cudownych wrażeń, które każdy zapamięta do końca życia.

Dodatkowo kaniony można podzielić na te położone na lądzie jak i morskie, które przed naszym wzrokiem zakrywa morze lub ocean. Podziału można także dokonać na takie kaniony, które są na Ziemi jak i takie na innych planetach.

Przede wszystkim kaniony są cudami natury, które możemy podziwiać i dla większości odwiedzających nie ma znaczenia jaki to rodzaj przełomu, gdy widzą cud natury stworzony przez żywioł.